Positief Passend Onderwijs
In Stockholm zijn er Oplossingsgerichte scholen en een Reggio Emilia kinderdag-verblijf bezocht. Heel inspirerend om te zien hoeveel vertrouwen de leerkrachten geven aan en hebben in kinderen. Een prachtige uitwerking van positief onderwijs door de hele school heen als motor van alles. Ook voor de relaties tussen teamleden en de samenwerking.
De onderwijsstructuur bestaat uit:
Wij bezochten tijdens onze reis enkele scholen in de omgeving van Stockholm: Förskola ‘Stella Nova’, Gröndalsskolan en Ärstadalsskolan.
Alle scholen in Zweden werken vanuit een algemeen Curriculum. Op de Ärstadals-skolan is een vijfjaren cyclus. Leerlingen mogen keuzes maken, hebben inspraak en zijn zelf verantwoordelijk. Belangrijk is de samenwerkingsvorm tussen onderwijs, kinderopvang en sociaal cultureel werk op basis van gezamenlijk pedagogisch denken en handelen. Projectonderwijs vindt plaats in verschillende goed ingerichte ruimtes. Er is veel tijd voor bewegen. De buitenruimten zijn natuurlijk (soms rotsen en bomen), uitdagend ingericht. Veel tijd wordt besteed aan creatieve vorming: muziek, metaal/ hout bewerken en textiele werkvormen. Alles gebeurt onder toezicht en met echte machines.
Op alle bezochte scholen zagen we thematisch onderwijs, we hebben gezien en ervaren hoe er veiligheid en samenhang is tussen kind, school en familie. Spel en ontwikkeling staat centraal, kinderen beleven samen in een ontspannen sfeer. Leerlingen bewegen vrij, er is sprake van een sfeer van vertrouwen in een open leeromgeving. Kinderen eten gezamenlijk op school. Afspraken worden groepsgewijs of individueel gemaakt met leerlingen.
Wat verder veel opviel is het enorme vertrouwen dat iedereen heeft in de leerlingen en in elkaar.
Een paar voorbeelden:
3-,4- en 5 jarige kinderen serveren hete koffie op Stella Nova. Wat een warmte en empathie spreekt hieruit. Hoe voelt het als een jong kind jouw naam op een strookje heeft geschreven en geoefend, het in een koffiekopje heeft gestopt en het voorleest en jou dat kopje met een koekje geeft?
In Stockholm brengen leerlingen veel tijd buiten door. Om te spelen, maar ook om te leren.
Een mooi voorbeeld is het afvalproject waar de oudste groep mee bezig was. Deze kinderen ontdekten dat er veel troep ligt op straat en in de wijk! De kinderen gingen afval verzamelen, afval scheiden, ouders werden ingeschakeld, mensen die op straat iets in de prullenbak deden kregen hardop een compliment. Waar zijn die afvalbakken eigenlijk in onze wijk? Hoe zien ze eruit, zijn het er genoeg en waar staan ze? Kunnen wij mooie, nieuwe afvalbakken ontwerpen? Werken vanuit nieuwsgierigheid, motivatie en betrokkenheid.
Op de Gröndalsskolan maakten we kennis met een ‘Fritidspedagog’ die spelen en leren buiten organiseert. We mochten zelf even een buitenles ervaren. Heel leuk en leerzaam!
In Zweden kom je niet als kind alleen naar school maar is de familie nauw betrokken bij alles.
Vanuit de voorschool gaat er ook een leerling mee die als ‘buddy’ of grote broer of zus functioneert. Ze gaan mee op huisbezoek waar ze aan de hand van foto ’s laten zien hoe de school eruit ziet en welke activiteiten er zoals zijn. De buddy blijft ook de eerste dagen op school steeds in de buurt en blijft aanwezig.
Een huislijke sfeer op iedere school waar we zijn geweest. Echt een eigen plek voor ieder kind, zichtbaar in de kleinste dingen. In de hal je naam op de kapstok, erboven een ik-poster met gezinsleden, hobby’s en talenten. Aan de muur in de klas een annagram met de letters van de voornaam, vertaald in talenten en kwaliteiten.
Vanuit vier focusgebieden krijgt de oplossingsgerichte benadering vorm op deze Zweedse scholen.
1. Focus op herformuleren van het curriculum, het stellen van doelen samen met de kinderen.
2. Focus op positieve gerichte feedback.
De ‘gossip praise’: positief roddelen in de nabijheid van het kind. Samen met een collega vertel je iets positiefs over een kind. ‘Wist jij dat Jari zojuist heel hard heeft doorgezet met rekenen. Hij vond de sommen heel erg moeilijk, dat zag ik aan de frons in zijn gezicht. Toch zette hij door en heeft de taak afgemaakt. Ik vind het zo knap van hem dat hij zo goed kan doorzetten wanneer iets moeilijk is.’
3. Focus op schalen – schaalvraag met
de groep en individueel.
4. Focus op taalvaardigheden.
De kracht van taal, echt luisteren en vragen stellen zodat een creatief denkproces op gang komt om een stapje verder te komen dan waar het kind nu staat. Oplossingsgerichte pedagogiek; iedere medewerker van de school is hierin getraind en jaarlijks worden ouders meegenomen in deze werkwijze. Samen dezelfde taal spreken en kinderen laten groeien. Een kaartje met een korte beschrijving van dit uitgangspunt vond ik terug in elke gang en naast iedere deur in één van de scholen.
Alles wat je zegt, versterk je. Alles waar we onze gedachten op focussen en onze aandacht op richten heeft de neiging om te groeien. Alles wat wordt gezegd, versterkt- het neemt toe in kracht en efficiëntie. Wanneer je iets zegt, pikt het brein het beeld op dat overeenkomt met wat je zegt. Zodra het breinplaatje van de gegeven boodschap klaar is, verbindt dit andere plaatjes en gedachten vanuit
associatie. De kracht van taal zit in het geven van de boodschap richting de gewenste situatie. Benoem wat je wel wilt, welk gedrag hoort daarbij, hoe ziet dit er concreet uit. Dus in plaats van te zeggen “gooi je jas niet op de grond”, kan je zeggen “Hang je jas aan de kapstok.”
‘De leerkrachten zorgen dat wij plezier hebben, ondersteunen ons wanneer iets moeilijk is. Ze geven veel complimenten. Dan voel ik mij zelfverzekerd en kan ik doorzetten wanneer iets moeilijk is.‘
In 2009 en in 2018 heb ik ‘Stella Nova’ bezocht. Beide keren was er een bijzonder warm welkom. De eerste keer ging ik met mijn toenmalige schoolteam naar Stella Nova voor het opdoen van ideeën voor een nieuw schoolgebouw. De rijke leeromgeving stond toen centraal. Ik moet zeggen: ook de tweede keer wordt je aandacht daar enorm naar toegetrokken. Wat een mogelijkheden voor spel en onderzoek. Wat een uitdagende leeromgeving. Met de Proeftuintjesgroep was ons kijkraam ‘positieve psychologie’. Wat zie je daarvan terug op een plek als Stella Nova? Wat na bijna 10 jaar nog het zelfde is, viel meteen op: De kernwaarden waren onveranderd namelijk openheid, deelname, diversiteit en pluraliteit, onderzoek, communicatie en verandering. Kinderen zijn volwaardige partners in de instelling, maar ook in de samenleving. Dit was mooi terug te zien in het Afvalproject. Werken vanuit nieuwsgierigheid, motivatie en betrokkenheid. Een prachtig staaltje Ontwikkelings Gericht Onderwijs.
‘We as adults have to be with the children and challenge them’
‘We are challenged to find new ways to teach’
‘Wie zijn talenten benut wordt een gelukkiger mens’
‘Er komt niet een kind naar school, er start een familie’
Copyright © 2020 Proeftuintjes Apeldoorn | Sitemap
Realisatie door Welldotcom - Puntgaaf Internetbureau