Skip to main content

Positief Passend Onderwijs

  • Resultaten

    Resultaten

Wat zijn de effecten van de Proeftuintjes?

Om te kunnen inventariseren welke onderdelen en werkvormen vanuit de proeftuintjes als effectief worden ervaren, hebben we veel geobserveerd, focusgesprekken gevoerd en processen beschreven. Ook zijn er elk half jaar evaluatie formulieren ingevuld. Onderstaande grafieken geven een aantal uitkomsten van de kwalitatieve en kwantitatieve analyses weer zoals die ook zijn opgenomen in de rapportage voor het SWV.

Bij alle 14 leerkrachten is onderzocht hoe vaak zij de werkvormen van de proeftuintjes inzetten bij de start in 2017 en bij de eind evaluatie in 2020. In deze tabel is te zien dat zij de verschillende werkvormen aanzienlijk vaker inzetten. Zo groeien zij allemaal (n=14 = 100%) op de groei mindset en het werken aan hun eigen geluk. Dat doen zij nu dagelijks of zelfs meerdere keren per dag. Een grote meerderheid voert ook veel vaker talentgesprekken met kinderen. Ze spreken in het algemeen veel meer in termen van talenten en kwaliteiten.


Bij de open vraag naar welke werkvormen de deelnemers inzetten vanuit de proeftuin en hoe vaak, valt op dat vooral de aandacht voor de groei-mindset, oplossingsgerichte technieken, het werken aan geluk en het werken met kwaliteiten enorm is toegenomen. De deelnemers geven aan dat de grote meerderheid de werkvormen minimaal wekelijks (95%) inzet, waarvan 42% het dagelijks inzet en 23% zelfs meerdere keren per dag bewust deze interventies toepast. Maar ook andere werkvormen worden regelmatig toegepast.


Unaniem geven de deelnemers aan dat de studiereis naar Zweden hen veel verdieping heeft gegeven. Het zien van hoe het echt anders kan, de sfeer op de scholen, het ontmoeten en samen delen en reflecteren gedurende deze drie dagen wordt als bijzonder waardevol ervaren. Vooral ook het ervaren van de oplossingsgerichte aanpak in de praktijk heeft hen veel gebracht en geïnspireerd om dat ook in Nederland verder vorm te gaan geven. Het samen delen wordt sowieso genoemd als een belangrijk element. Dat ze daarvoor tijd en gelegenheid hebben gekregen wordt hoog gewaardeerd. Opvallend is ook dat de voorbeelden en gesprekstechnieken die via Katrien Schober zijn ingebracht door alle deelnemers als bijzonder waardevol zijn ervaren.


Unaniem noemen de deelnemers het belang van het inzetten van de groei-mindset, gebruik van groeitaal en de oplossingsgerichte gespreksvoering voor alle scholen. Daar zitten nog vele deel aspecten in verborgen omdat het werken aan en met emoties, de schaalvraag en de wondervraag en het hanteren van de kids’ skills methodiek (Furman) onderdeel zijn van het oplossings-gericht werken. Ook de leerkuil ervaren ze als een belangrijk hulpmiddel om leerlingen meer eigenaarschap te geven en hun groei-mindset verder te ontwikkelen.


Conclusies en aanbevelingen

Uit dit onderzoek blijkt dat er binnen de proeftuintjes positieve ervaringen zijn opgedaan en dat er in de praktijk ook al veel meer gebruik wordt gemaakt van alle vaardigheden en werkvormen die aan bod zijn gekomen.

De deelnemers zijn heel positief over de effecten van de proeftuin op hun eigen ontwikkeling en op hun werk in de groep en/of in de scholen. Evidence based werken vanuit de positieve psychologie biedt prachtige mogelijkheden voor leerkrachten en leerlingen om hun echte kwaliteiten en talenten in te zetten en dragen bij aan een positieve sfeer in de klas waarbij kinderen veel eigenaarschap krijgen en meer gemotiveerd zijn om een bijdrage te leveren aan hun eigen ontwikkeling, die van de groep en van de school.

Nu de zaadjes zijn geplant, gaan deze bloemen zelf verder bloeien en met behulp van vlinders en bijen verspreiden zij zich verder.

Aanbevelingen voor leerkrachten en scholen

  1. Investeer in relaties en het voeren van goede gesprekken waarbij het eigenaarschap van de leerlingen en het geloof in eigen kunnen worden ingezet. Dit kan onder andere door het werken met oplossingsgerichte/ waarderende methodieken.
  2. Betrek ouders positief bij het ontwikkelproces van hun kind.
  3. Maak welbevinden een top prioriteit. Dan gaat de rest vanzelf (nou ja bijna…).
  4. Waardeer en leer van alle mooie kleine momenten die bijdragen aan fijn onderwijs en een fijne school en maak
    en houdt dit zichtbaar.
  5. Toon deze waardering ook zo vaak mogelijk en maak dit
    tot cultuur op school.
  6. Train leerkrachten en leerlingen om groeitaal te gebruiken.
  7. Durf te denken in mogelijkheden, flexibel onderwijs en maatwerk.
  8. Stimuleer leerlingen en leerkrachten om te werken met groei-mindset feedback, groeitaal en het gebruik van de Leerkuil
  9. Zet regelmatig energizers en ontspanningsmomenten in.
  10. Gebruik de inzichten vanuit de positieve psychologie om leren leuk(er) te maken en om zoveel mogelijk leerlingen een fijne tijd te geven op school. Ook leerlingen waarmee het soms wat moeilijker loopt hebben baat bij deze aanpak.

Het is goed om te weten dat bovengenoemde aanbevelingen wereldwijd worden gedaan en ook in Nederland steeds meer draagvlak krijgen. Niet alleen in het onderwijs maar ook bij andere organisaties zoals bedrijven en zorg.

Ervaring zonder theorie is blind, maar theorie zonder ervaring is niet meer dan een intellectueel spelletje

Immanuel Kant
Duits filosoof (1724-1804)